Stratejik Plan ve Performans Esaslı Bütçe

“Yerel Yönetimlerde Stratejik Plan ve Uygulama Örnekli Performans Esaslı Bütçe”

Devlet Yönetimi, ulusal sınırlar içinde yaşayan halkın ortak ihtiyaçlarını karşılamak ve yararlarını korumak için çalışır. Bu amaç doğrultusunda devlet, iki esasa bağlı olarak örgütlenir. Bunlardan biri, genel nitelikli kamu hizmetlerine ilişkin politika, karar ve yürütme fonksiyonlarının merkezi yönetimin emir ve komutası altındaki organlar tarafından yerine getirilmesidir. Dolayısıyla buna “Merkezden Yönetim” denir. Diğeri ise, yerel nitelikteki fonksiyonların merkezi idarenin dışındaki bölge ve yerleşim birimlerinde oluşturulan özerk birimlerce yürütülmesidir ki buna da “Yerinden Yönetim” adı verilmektedir.

Uzunca süreden beri varlıklarını koruyan ve geliştiren mahalli idareler, bu durumlarını vermiş oldukları hizmetlere ve halk tarafından duyulan ihtiyaçlara borçludurlar. Vatandaşlara kamusal hizmetlerin sadece merkezi idare tarafından gerçekleştirilmesi mümkün değildir. Alt yapı, üst yapı, itfaiye, çöp toplama, mezarlık, temizlik, sağlık, sosyal faaliyetler, yardımlar ve ulaşım vb. hizmetler yerel yönetimler tarafından verilmektedir. Dolayısıyla yerel yönetimlerin varlık nedenleri ve amaçları eşit ve adil bir şekilde vatandaşlara hizmet sunmaktır.

Yönetimde yeniden yapılanma ve reform çalışmaları, özel sektör kuruluşlarında uygulanan müşteri odaklı yönetim, yönetişim, performans yönetimi, stratejik yönetim ve stratejik planlama gibi yönetim tekniklerinin yerel yönetimlerde uygulanmasını gündeme getirmiştir.

Strateji, bir kurumun farklılaşma yoludur ve amaca ulaşmada yol göstericidir. Çevresindeki diğer kurumlara göre avantaj sağlama planıdır. Strateji, şuan ki durum, ne yapmak ve ne olmak istediğinizi anlamanızla ilgili bir bakış açısıdır. Strateji, hedeflerinize ulaşmayı nasıl planladığınızdır. Stratejiye sahip olma, etkili bir koordinasyon ve hedef birliğine sahip olmak da demektir. Strateji, amaca ulaşmak için izleyeceğiniz yoldur şeklinde de kısaca ifade edebiliriz.

Stratejik planlama ana hatlarıyla en iyi sonuçları almak için etkili bilgi toplama, stratejik alternatif geliştirme, araştırma ve şimdiki kararların gelecekteki çıkarımları üzerine vurgu gerektirir.1 Türkiye Cumhuriyeti’nde, Kamu Mali Yönetim sistemine yönelik yapılan ilk önemli çalışma; “1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu 14.06.1927 tarihinde Resmi Gazete” de yürürlüğe girmiştir.21050 Sayılı Kanun yaklaşık seksen yıl uygulanmıştır. Bu süre içerisinde dünyada kamu mali yönetimi konusunda büyük değişiklikler olmuş ve bu gelişmeler Türkiye’de de kamu mali yönetim ve denetim sisteminde

reformlar yapılmasını zorunlu kılmıştır. “5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 24.12.2003 tarihinde Resmi Gazete3 de yayınlanmış ve 5018 sayıl Kanun 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu’nun yerini almıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Kamu İdareleri’nin, kamu kaynağını kullanırken ilgili gider mevzuatına uygun hareket etmelerini benimsemekle birlikte, bu kaynakları, etkili, ekonomik ve verimli kullanmalarını da benimsemiştir. Bu yaklaşım, idarelerin mali olmayan işlemlerinin de değerlendirme (faaliyet raporlarıyla) ve denetim (iç/dış denetim ile) alanı içinde olmasını gerektirmektedir.4

Uluslararası alanda yaşanan gelişmelerle birlikte, yerel yönetimlerde başlayan reform çalışmaları ve bu çerçevede stratejik planlama ve stratejik yönetim, AB (Avrupa Birliği) süreci ile hız kazanmış, hükümet programlarına yansımış ve 5018 Sayılı KMYKK ile birliktede Türk Kamu Yönetimi’nde uygulanması zorunlu hale gelmiştir.

5018 Sayılı Kanundan kısa bir süre sonra çıkarılan, 5216 Sayılı Büyüksehir Belediyesi Kanunu ve 5393 Sayılı Belediye Kanunu ile belediyeler için stratejik planlamanın yasal alt yapısı oluşturulmuştur.

Çalışmanın kapsamı: yerel yönetim kavramından başlayarak, yerel yönetim türlerine değinerek, stratejik planın yasal alt yapısından bahsederek ve alan çalışması olarak Köseoğlu Belediyesi stratejik planı ve Performans Esaslı Bütcesi incelenerek tamamlanmıştır. Araştırmanın amacı ise Belediyelerde yapılan stratejik plan iskeletinin nasıl oluştuğunu ve stratejik plan yapılırken mevzuatlara uygun yapılıp yapılmadığını incelemek. Ayrıca örnek alan olarak seçilmiş olan Köseoğlu Belediyesi Stratejik Planın irdelenmesi ve olumlu-olumsuz yönlerini tespit etmek olmuştur.

…… / Hatice KÖSE

(Kesit Yayınları, 2014)